ماهیها
وقتی معلم در کلاس درباره ما هیها تدریس می کرد یکی از دانش آموزان از معلم خود پرسیده بود :« آیا وال یک ماهی است؟» معلم قبل از پاسخ دادن به این سوال از سا یر دانش آموزان پرسید کسی در میان شما پاسخ این سوال را می دانداما هیچکدام پاسخ آن را نمی دانستند و همگی می گفتند : «ماهی است» در این همین موقع زنگ کلاس زده شدو معلم به بچه ها گفت : سه روز دیگر فیلمی از ماهیها و والها در اقیا نوس تهیه می کنم و در جلسه دیگر در کلاس با هم ان را تماشا می کنیم و شما هم تا سه روز دیگر فرصت دارید درباره این سوال فکر کنید با کمک یکدیگر ( به صورت گروه 4 یا 5 نفره ) اطلاعاتی همراه با عکس جمع آوری کنیدو در ضمن هر گروه سه مقوا رنگی ، چسب ، ماژ یک و مداد رنگی و خمیر رنگی مجسمه سازی ،قیچی ،پارچه های رنگی و پو لکهای رنگی ودکمه در اندازه کوچک و بزرک و... با خود به کلاس بیاورید تا فعالیتی در این زمینه در کلاس با کمک همدیگر انجام دهیم.
سه روز بعد در کلاس علوم:
ابتدا بچه ها در کلاس فیلم را با دقت مشاهده کردند. معلم روی تخته نوشت :«چرا از یک وال آب فوران می کند؟»
یکی از بچه ها گفت: « فکر می کنم هر بار در این فیلم وال به زیر آب می رفت آب وارد بدنش می شود که برای خروج آب اضافی از طریق سوراخی به خارج موقعی که به روی سطح آب می آید خارج می کند تا راحت تر نفس بکشد. » معلم پاسخ های بچه ها را گوش داد و گفت:«وقتی که ششهای یک وال از هوای مصرف شده پر شد وال به سطح اقیانوس بالا می آید تا هوای تازه برای تنفس استفاده کند. هوای گرم و مرطوب از میان یک یا دو سوراخ بینی که در بالای سر وال قرار گرفته است با فشار بیرون رانده می شود. اگر هوا کمی سرد باشد این جریان هوا ی گرم و مرطوب بعضی مواقع تشکیل یک ابر کوچک می دهد . که شما در فیلم مشاهده کردید . برای من و شما هم در هوای سرد چنین اتفاقی رخ می دهد . اگر شما در یک روز سرد تنفس بکنید همین اتفاق برای شما رخ می دهد. گاهی اوقات وال قبل از اینکه سرش کاملأ به سطح آب برسد ششها یش را خالی می کند سپس همراه با هوای بازدم وال ،یک فواره آب بوجود می آید . باز با هم این قسمت از فیلم را مجدد می بینیم. معلم گفت: خوب حالا وقتش هست درباره سوال « آیا وال یک ماهی است؟» با هم چند فعالیت در این زمینه انجام دهیم. مرحله اول: هر گروه جداگانه بنشینید و با استفاده از عکس و طرحی (مدل مقوایی از یک ماهی و یک وال ) که از قبل تهیه کرده ام . و به شما الان نشان می دهم سعی کنید یک وال و یک ماهی روی مقوا طراحی و با کمک قیچی و وسایلی که از قبل لیست آنها را به شما داده بودم شبیه به این مدلها با استفاده از مقوا یا پارچه های رنگی و یا با کمک خمیر رنگی سعی کنید ساختمان بدن یک ماهی و یک وال را بسازید . و کار گروهی خود را در روی دیوار کلاس یا در روی تا بلو نصب کنید . مشورت دانش آموزان با یکدیگر ، که گاهی همراه با فریاد نیز همراه می شد ، بسیار دیدنی بود. همگی به یکدیگر کمک می کردند و سعی می کردند مدلی زیبا ی خلق کنند و همکاری و همفکری یکدیگر موفق شدند. فعالیت مرحله (1) را به خوبی انجام دهند . و کار دست ساز خود را در کلاس با افتخار به نمایش می گذاشتند. و احساسی خوبی داشتند. سرانجام وقت مرحله اول تمام شد. مر حله دوم : در فعالیت دوم معلم از آنها خواست روی دو مقوا وسط یکی عکسی از وال و روی مقوای دیگر عکسی از یک ماهی بچسبانند اطلاعاتی که از قبل جمع آوری کرده بودند را روی هر یک از کارتهای کوچک مقوایی رنکی که با قیچی به شکلهای مورد علاقه خود بریده و آماده کرده اند جداگانه بنویسند. سپس از سمت تصویر یا نقاشی آن جانور ( وال یا ماهی )با کشیدن خط با خط کش و یا استفاده ازچسباندن روبانهای رنگی باریک به اطراف ، مشخصات اصلی و مهم را تک تک به انتهای خط و یا روبان وصل کنند (یعنی بچسبانند) به طوری که تصویر وال و ماهی روی هر مقوا ،وسط مقوا و اطلاعات مربوط به آن مانند یک شبکه در اطراف تصویر مشاهده می شود. مرحله سوم :در مرحله سوم معلم دو جدو ل روی تخته کشید و از دانش آموزان هم خواست در دفتر خود رسم کنند . در جدول شماره (1) یک ستون (مشخصات وال ) و ستون دیگر (مشخصات ماهیها ) و در ردیفهای افقی آن کلماتی مانند نوع تولید مثل ، پوشش بدن ، نوع تنفس و.... نوشته شده بود . در جدول شماره دو که دارای فقط دو ستون بود ستون اول مشخصات پستانداران و ستون دوم مشخصات ماهیها نوشته شده بود. بچه ها این مرحله را با کمک معلم خودبا کمتر ین اشتباه به پایان رساندند. مرحله چهارم:معلم در مرحله چهارم از گرو ه ها خواست نظریات و اطلاعاتی که جمع آوری کرده بودند بیان کنند . مرحله پنجم: پر سش و پاسخ های از سوی معلم و بچه ها مطرح شدو در پایان معلم گفت: آیا وال یک ماهی است؟ بچه ها گفتند : خیر و معلم لبخندی زد و گفت: بچه ها مردم فکر می کنند والها ماهی هستند ولی ماهی نیست. چون شکل وال شبیه ماهی است و در آب زندگی می کند مردم چنین فکری می کنند. ولی امروز ما با همکاری و همفکری یکدیگر فهمیدیم و یاد گرفتیم که وال از بسیاری جهات با یک ماهی تفاوت دارد. شما امروز یاد گرفتید که : 1- وال بچه زا است و به بچه هایشان شیر می دهند . جال انکه بسیاری از بچه ماهیها از تخم هایی که مادرشان در آب ریخته است بوجود می آیند . 2- والها نیز مانند ما با شش تنفس می کنند ولی ماهیها با آبشش نفس می کشند. 3-وال در روی بدنشان مقداری کمی ،چند مو زبر دارند ولی اغلب ماهیها دارای پولک اند.
4-والها حیواناتی خونگرم هستند ولی ماهیها خونسردند. در همین موقع یکی از بچه ها گفت :«ما پستانداران بیشتر دو جفت دست و پا داریم . اما نهنگ ندارد» معلم پاسخ داد:«نهنگ (وال) در طی تغییرات تکاملی پا های عقبی خود را از دست دادهاند و پا های جلوی آنها به باله شباهت دارد. » یکی از بچه ها پرسید: «شما گفتید پستانداران خونگرمند و ماهیها خونسرد این دو کامه چه تفاونی با هم دارند؟» معلم گفت : بین شما کسی جواب این سوال را کی داند؟ یکی از بچه ها گفت: خونگرم یعنی حرارت بدنشان ثابت است و و از در جه حرارت هوا یا آبی که در آن زندگی می کنند پیروی نمی کند.» معلم گفت: آفرین مریم جان خوب توضیحی دادی . معلم به سمت تخته رفت و تعریف خونسرد و خونگرم را روی تخته نوشت. و بچه ها در دفتر خود یاداشت کردند.
یکی از بچه ها گفت: «من در یکی از کتابها ی که چند روز پیش داشتم مطالعه می کردم تا اطلاعاتی درباره والها و ماهیها جمع آوری کنم . خواندم مع بزرگترین موجود زنده روی کره زمین وال آبی رنگ است. » معلم گفت:« بچه ها فرزانه درست می گوید . فرزانه خیلی ممنونم به مطلب خوبی اشاره کردی . وال آبی رنگ که شکل آن را همین آلان در این کتاب که از کتابخانه مدرسه به کلاس آورده ام به شما نشان می دهم . ببینید بزرگترین حیوان روی زمین است و این نوع وال بسیار بزرگتر از یک فیل است. دانشمندان می گویند بیست برابر فیل وزن داشته و بچه این وال آبی رنگ موقع تولد تا 3 تن وزن و 6 تا 8 متر طول دارد. و به این عکس نگاه کنید این وال پشت باله دار است . دانشمندان با مطالعه روی زندگی این نوع وال پی برده اند که بین 90 تا 100 سال عمر می کند و به همین دلیل بدون در نظر گرفتن انسان ، این وال بیشترین طول عمر را در میان پستانداران جهان دارند. بچه ها پستانداران در جا های مختلف سراسر دنیا زندگی می کنند. اکثریت پستانداران در خشکی زندگی می کنند تعداد کمی مانند دولفین ، وال ، گراز آبی در اقیانوس زندگی می کنند. خوک آبی و شیر ماهی در آبهای شور و خشکی زندگی می کنند. سگ آبی ، موش آبی و آسب آبی در آبهای شیرین و خشکی زندگی می کنند. برخی مانند بز و گوسفند کوهی در کوههای بلند و برخی مانند خفاش که تنها پستانداری که می تواند مانند پرندگان پرواز کند در غار زندگی می کند و یا خرس قطبی و گوزن شمالی در آب و هوای خیلی سرد زندگی می کنند. و برعکس شیر و ببر در آب و هوای خیلی گرم زندگی می کنند.
فعالیت خارج از کلاس و تکمیلی : در پایان در س معلم یک جدول کشید و نام تعدادی پستانداران مانند گاو ، شیر ،خرس و... نوشت و از بچه ها خواست تحقیق کنند این جانوران علف خوارند یا گوشتخوار یا همه چیز خوار و کدامیک و به چه دلیل به مناطق مختلف مها جرت می کنند. و کدام یک دارای خواب زمستانی هستند و خواب زمستانی معمولی با خواب طولانی چه تفاوتی دارد؟ معلم بار دیگر از همکا ری دانش آموزان در انجام فعالیتهای کلاسی تشکر کرد.
ماهیها
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر