نقش سنگهاي رسوبي در تاريخ زمين
مطالعه سنگهاي رسوبي و بررسي ترتيب قرار گرفتن لايه هاي سنگ رسوبي راهنماي خيلي مهمي در مورد گذشته زمين مي باشد. زمين شناسان با توجه به محل لايه ها ، نحوه زمان تشكيل هر لايه را تشخيص مي دهند. بررسي اين لايه ها به آنها كمك مي كندتاپي ببرنداقيانوسها،كوهها،دشتها ي اوليه زمين كجا قرار داشته اند. اين سنگهاي رسوبي چگونه شكل گرفته اند؟ بر آنها چه گذشته است؟ و چه نوع مواد معدني درآنها يافت مي شود؟ اينها تعدادي از پرسشهاي است كه زمين شناسان دوست دارند پاسخهاي درستي براي آنها بيابند. بررسي هر سنگي با توجه به ساختمان و آثار گياهان و حيوانات اوليه كه در آن قرار دارند بيانگر داستاني است.
داستان سرگذشت تشكيل سنگهاي رسوبي
براستي ما (انسانها) چقدر از سرگذشت پيدايش سنگهاي رسوبي اطلاع داريم. تا به حال براي شما اتفاق افتاده كه با دقت زياد در يك قطعه ماسه سنگ نگاه كنيد . يك دانشمند وقتي يك قطعه ماسه سنگ قديمي را پيدا مي كند ، ممكن است اثرات چين و شكن آب و يا اثرات امواج آب را ببيند و شايد صدفهاي دريايي در آن ببيند كه نشان بدهند اين سنگ در اقيانوس به وجود آمده است. سنگهاي كه ما آنها را سنگهاي رسوبي مي ناميم از رسوبات مختلفي كه به مدت چندين هزار سال بتدريج روي هم جمع شده اند و سپس محكم به هم چسبيده ا ند به وجود آمده است.يك نوع رسوب كه سنگهاي رسوبي را بوجود مي آورند موادي از قبيل :شن ، خاك رس ، لجن ، ريگ و سنگ ريزه مي باشد. آب رودخانه ها اين مواد رسوبي را با خود به دريا ها و اقيانوس ها مي برند و در كف دريا ها يا اقيانوس ها ته نشين مي شوند . و در حين جمع شدن رسوبات لايه هايي پديد مي آيند كه بعد بتدريج به سنگ تبديل مي شوند. پس از فشرده شدن و تشكيل سنگ كه رخ مي دهد لايه هاي رسوبي بالاتر ، لايه هايي كه در كف دريا يا اقيانوس قرار گرفته اند را محكم به هم مي فشارند. و در همين حال مواد شيميايي كه در آب قبلا حل شده اند ، دوباره شروع به ته نشيني در بين دانه هاي رسوبات مي كنند و فاصله هاي بين دانه هاي رسوبات را پر مي كنند وبعد آنها را محكم تر به هم مي چسبانند. البته برخي از سنگهاي رسوبي همان بقاياي گياهان و جانوراني است كه در اقيانوس ها زندگي مي كرده اند و براي تشكيل پوست و اسكلت خود از آب تركيب آهكي جذب مي كرده ا ند . اجساد اين گياهان و جانوران روي هم جمع و سپس سخت مي شد و لايه هاي بزرگي از تركيبات آهكي (كربنات كلسيم) را تشكيل مي داد كه اين لايه ها سنگ آهك ناميده مي شوند. سنگهاي رسوبي نمونهاي مختلفي دارند مانند : ماسه سنگ ، سنگ آهك ، سنگ نمك سنگ رستي و...سنگهاي رسوبي بيشتر آنها شامل آثار بقاياي حيوانات و گياهان اوليه اي هستند در گذشته پيش ا ين آثار گياهان مرده در مردابها روي هم جمع شدند ، سپس لايه هاي رسوبي روي آنها را پوشانده اند و لايه هايي را بوجود آورده اند كه بعد بر اثر گرما و فشار به مواد سنگي تبديل شده اند ، اين مواد را زغال سنگ مي باشند. اين قسمت از زمين در گذشته زير دريا بوده است. فسيلها به روشهاي گونا گون تشكيل شده اند . فسيل برخي از جانوران هنگامي شكل گرفت كه اين جانوران توسط رسوباتي پوشانيده شدند .و گاهي اوقات جانوراني كه در آب درياها يا اقيانوسها و يا در نزديكي آب زندگي مي كردند زير گل و لاي و لجن مي ماندند و اين رسوبات بعد بتدريج سخت و تبديل به سنگ شدند. چه قسمتهاي از بدن موجودات (جانوري و گياهي ) به سنگواره تبديل مي شوند؟ دندان ، صدف و استخوان قسمت هاي سخت بدن جانو ران مي توانند موجب تشكيل سنگواره شوند. از ماهي به دليل داشتن اسكلت استخواني ، سنگواره بهتري از سنگواره كرم خاكي يا حشره درست مي شود. بعضي از سنگواره ها كه به طور كامل حفظ شده اند زيرا اين جانوران در يخ و گل منجمد شدند. برخي از حشرات در شيره چسبناك درختان در گذشته گير افتادند و مرده اند و بعد اين حشرات كاملأ در شيره چسبناك ،سخت شده اند و مدفون گشته اند. و بعد اقيانوس و رسوبات اين درختان را پوشاندند. و شيره درخت بتدريج خشك شده و تقريبأ چيز زيادي از حشرات باقي نمانده ،فقط موهاي ز بر حشرات ، پوسته بالها و اسكلت نازك خارجي آنها به صورت سنگواره (فسيل) باقي مي ماند. در موردبعضي از جانوران و گياهان فقط قالب بدن آنها به صورت سنگواره (فسيل) باقي مانده است. زماني كه رسوبات اين جانوران يا گياهان را پوشاندند و آنها مرد ند ،وقتي قسمتهاي سخت بدنشان باقي ماندو بعد آب موجود در رسوبات ، قسمتهاي سخت بدن آنها را در خود حل كرد.و فضايي خالي در داخل رسوبات به وجود آورد. اين فضاي خالي بعد با مواد معدني پر شد و يك قالب از شكل اصلي موجود زنده باقي ماند. در سنگها حتي مي توان طرح ظريف فسيلهاي ماهي ،رگبرگها ، اثر ساقه ها و گلها ، جاي پا ها ، بدن و جاي دم جانوران را مي توان ديد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر