قلب شما تقريبأ به اندازهء مشتتان در هر طپش ، قلب استراحت مي كند. فراموش نکنید که قلب به وسیله انقباض و انبساط مثل یک تلمبه عمل می کند . وقتی که منقبض می شود خون را به داخل سرخرگها می ریزد. و زمانی که منبسط می شود خون از سیاهرگها به درون قلب جریان می یابد. قلب دارای دو قسمت است طرف راست و طرف چپ ،این دو قسمت به وسیله جداری به نام دیواره میانی کاملا از همدیگر جدا شده اند. هر طرف به طور جدا گانه خون را تلمبه می کنند. خون تا وقتی در قلب باشد در دو طرف قلب با هم مخلوط نمی شود. دو حفره بالایی قلب را دهلیز و دو حفره پایینی را بطن می نامند. دهلیزها خون را از سیاهرگهای بدن می گیرند و به داخل بطن ها می ریزند. و بطن ها خون را بعد به داخل سرخرگها ی بدن تلمبه می کنند. هر دو دهلیز در یک زمان عمل انقباض یا تلمبه کردن خون را انجام می دهند و دو بطن نیز عمل انقباض یا تلمبه زدن خون را همزمان انجام می دهند. بررسی زیست شناسان و پزشکان نشان می دهد که قلب دریچه های دارد که از برگشت خون به دهلیز ها در زمان انقباض بطنها جلوگیری می کنند. دریچه های مرکب از بافت پیوندی بین دهانه دهلیز راست و بطن راست و همچنین بین دهانه دهلیز چپ وبطن چپ وجود دارد. این دریچه ها یک طرفه عمل می کنند. زیر ا فقط به یک طرف می توانند حرکت کنند. وقتی که یک دهلیز منقبض می شود ، دریجه قلب کنار زده می شود و اجازه می دهد که خون به داخل بطن جریان یابد. اما زمانی که یک بطن منقبض می شود ، دریچه قلب به طرف بالا فشار داده می شود و دهانه را می بندد بطوری که خون نمی تواند به طرف دهلیز حرکت کند. در مدخل سرخرگها و سیاهرکها هم دریچه هایی وجود دارند و وقتی که خون سعی می کند به قلب برگردد دریچه سرخرگ را می بندد و در نتیجه جلو برگشت خون گرفته می شود. صدای ضربان قلب بر اثر بسته شدن دریچه های بین دهلیز ها و بطن ها و دریجه های سرخرگ های بزرگ مجاور قلب ایجاد می شود. همچنین در اثر انقباض قلب نوک آن به عقب و جلو حرکت می کند و موجب ضربانی می شود که قابل احساس است. نبض خود را بگیرید ، نبض ضربانی است که می توان در سرخرگها در موقع انقباض و یا تپیدن قلب احساس کرد. در واقع جریان سریع خون در سرخرگها باعث انبساط دیواره های سرخرگ و تولید ضربان می شود. نبض را می توان با گذاردن انگشت روی یک سرخرگ در مچ دست یا گردن احساس کرد. با شمارش تعداد ضربان در یک دقیقه می توانیم به سرعت ضربان قلب یا انقباض آن پی ببریم. خون بوسیله لوله های بسته به نام رگهای خونی در سرتا سر بدن حرکت می کند. به راستی این رگهای خونی چه وظیفه ای دارند ؟ رگهاي خوني بدن به سه دسته تقسيم مي شوند. اين رگهاي خوني در حمل خون هر كدام وظايفي بر عهده دارند.
وظايف رگهاي خوني بدن:سرخرگها ، كه از لوله هايي با ديوارهء ضخيم (كلفت ) تشكيل شده ا ند و خون را با فشار از قلب را نده مي شود به قسمتهاي مختلف بدن مي رود.سرخرگها ،رگهای هستند که خون را از قلب بیرون می برند .یک سرخرگ بزرگ از قلب خارج می شود و با انشعاب بصورت سرخرگهای کوچک و کوچکتری در تمام سطح بدن گسترده می شود. کوچکترین شاخه های سرخرگها به تمام نقاط بدن می رسند.سياهر گها ، كه از لوله هايي حامل خون با فشار كم تشكيل شده اند و خون را از قسمتهاي مختلف بدن به قلب بر مي گردانند.پس سیاهرگها رگهایی هستند که خون را به قلب باز می گردانند. سیاهرگهای بسیار کوچکی نیز در سر تا سر بدن وجود دارند. این سیاهرگهای کوچک با همدیگر تشکیل سیاهرگهای بزرگتری را می دهند و این کار آنقدر ادامه پیدا می کند تا سیاهرگ بزرگی که وارد قلب می شود ایجاد شود. قطر داخلی سیاهرگها از سرخرگها بیشتر است و دیوار ه های آنها نازکتر و دارای قابلیت ارتجاعی کمتری هستند اما به دلیل گشادی داخل آنها جریان خون در سیاهرگها کندتر از سرخرگها است. سیاهرگهای بزرگتر دارای دریچه های شبیه به فنجان هستند. که از برگشتن جریان خون جلوگیری می کنند. مويرگها ، شبكهء پيچيده و مفصلي از رگهاي بسيارنازك در بدن مي باشند، و مواد (مانند مواد غذايي وگاز ها) بين خون مويرگي و سلولها مبادله مي شود. در واقع رگهای خونی بسیار کوچکی هستند که در بین کوچکترین سرخرگها و سیاهرگها (نقش پل ارتباطی) قرار دارند. بعضی از آنها به قدری کوچک هستند که یاخته های خون می بایستی تک تک از میان آنها بگذرند . خون از سرخرگهای کوچک وارد مویرگها می شود و پس از عبور از میان آنها وارد سیاهرگها ی کوچک می گردد. در مجاورت هر یاخته (سلول) بدن مویرگی هم هست. و همانطور که اشاره شد عملا مواد مورد نیاز سلولهای بدن را به آنها می رسانند. دیواره آنها آنقدر نازک است که مولکولهای مواد موجود در خون می توانند وارد سلولها شوند و مولکولهای مواد در سلولها می توانند وارد خون گردند. خون غذا ، اکسیژن و مواد کانی را به سلولها می رساند و در همان حال ، یاخته ها( سلولها) کربن دی اکسید و سایر مواد را به خون باز پس می دهند.
